وَشَجَرَةً تَخْرُجُ مِن طُورِ سَیْنَاءَ تَنبُتُ بِالدُّهْنِ وَصِبْغٍ لِّلْآکِلِینَ
﴿ ٢٠﴾ وَإِنَّ لَکُمْ فِی الْأَنْعَامِ لَعِبْرَةً ۖ نُّسْقِیکُم مِّمَّا فِی بُطُونِهَا وَلَکُمْ فِیهَا مَنَافِعُ کَثِیرَةٌ وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ ﴿٢١﴾ وَعَلَیْهَا وَعَلَى الْفُلْکِ تُحْمَلُونَ ﴿المؤمنون: ٢٢﴾
دُهن=> روغن => تشعشع
صَبغ => خورشت و رنگ => پرتو نور
و دهانه نیرو تخمیر خارج شده و لرزاننده ای دارد از منطقه که تفت و داغ دیده شده به ایجاد شدن تشعشعات و پرتوهای نور ﴿ ٢٠﴾ و اینکه برای شما در بررسی دقیق توده ای که از آن سیراب می شوید و چطوری اش در بطن آنهاست و برای شما منافع بی اندازه ای دارد و از آنها تا کل مغناطیس ﴿٢١﴾و بر آنها و بر سفینه سوار می شوید ﴿المؤمنون: ٢٢﴾
اللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَنْعَامَ لِتَرْکَبُوا مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْکُلُونَ ﴿٧٩﴾ وَلَکُمْ فِیهَا مَنَافِعُ وَلِتَبْلُغُوا عَلَیْهَا حَاجَةً فِی صُدُورِکُمْ وَعَلَیْهَا وَعَلَى الْفُلْکِ تُحْمَلُونَ ﴿غافر: ٨٠﴾
خداست که ساخته برای شما نعمات بسیاری به ترکیب شدن آنها و از آنها تا کل مغناطیس ﴿٧٩﴾ و برای شما در آنها منافع بسیار است و حوائجی که با آنها دارید بکار ببرید و بر آنها و بر سفینه سوار شوید ﴿غافر: ٨٠﴾
پرتوهای کیهانی ذراتی هستند که در فضای خارج از زمین تولید شده و به جو زمین برخورد می‌کنند. این امواج در عبور از جو زمین و برخورد با ذرات اتمسفر به ذرات مختلفی مانند مزون‌ها و پوزیترون‌ها تبدیل می‌شوند.
در سال ۱۹۱۲ ویکتور هس فیزیکدان اتریشی به دنبال حل معمای کم شدن بار اجسام باردار الکتروسکوپ‌هایی را در نقاط مختلف زمین نصب کرد و از تغییر میزان شدت کاهش بار نتیجه گرفت منشا پرتوهای باردار خارج از زمین است .در سال ۱۹۲۶ رابرت میلیکان به آن نام پرتو کیهانی را داد و به ویکتور هس به کشف پرتوهای کیهانی در سال ۱۹۳۶ جایزه نوبل فیزیک رسید.
ذرات اولیه که به جو زمین وارد می‌شوند شامل ۹۲.۹ درصد پروتون،۶.۳ درصد هسته هلیوم(ذره آلفا)،۰.۱۳ درصد هسته عناصر لیتیوم، برلیوم و بور ۰.۴ درصد هسته عناصر کربن، نیتروژن، اکسیژن و فلوئور ۰.۱۸ هسته عناصر سنگین و ۰.۰۵ هسته عناصر بسیار سنگین است
منابع ذرات
منابع این ذرات به ترتیب انرژی(از انرزی کمتر به بیشتر) عبارتند از:ستاره نوترونی، کوتوله سفید، لکه‌های خورشیدی، هسته‌های فعال کهکشانی، فضای میان‌سیاره‌ای، باقیمانده ابرنواختر، دیسک کهکشان، هاله کهکشان، خوشه‌های کهکشانی
با این حال هنوز بخش‌های زیادی از منابع پرتوهای کیهانی ناشناخته مانده‌است.
ورود ذرات به زمین
یک طرح‌واره از مقیاسی کوچک برای واپاشی ذرات پرتو کیهانی
ذرات پس از نزدیک شدن به زمین به علت وجود مغناطوکره دور زمینی در شعاعی خاص می‌چرخندو پس از برخورد با جو واپاشی می‌کنند و ذرات واپاشی شده خود نیز در مسیر خود به سوی زمین واپاشی می‌کنند و به همین منوال ادامه پیدا می‌کنند تا به سطح زمین برسند و تعداد ذرات به زمین رسیده نسبت مستقیم با انرژی ذره اولیه دارد به مجموعه ذرات به زمین رسیده آبشار می‌گویند و در صورت بزرگ بودن این انرژی(در محدوده UHECRو بالاتر) به آن بهمن گسترده هوایی (EAS) می‌گویند.
طیف انرژی
در طیف انرژی این پرتوها چهار شکستگی وجود دارد:
نام
نام انگلیسی
انرژی
زانو
Knee
۱۰۱۶eV[۵]
زانوی دوم
second knee
۶×۱۰۱۷ eV[۷]
قوزک
Ankle
۴×۱۰۱۸[۵] eV
شکستگی GZK
GZK cut-off
۴×۱۰۱۹ eV[۵]
